افاتو برخه د ځینو کرنیزو بوټو آفتونه:

*د غنمو افتونه:
‏¤د غنمو لښکری چنجیان:
S/N:
Muthimna separate
order:
lepidoptera
family:
nuctuideae
>کوربه بوټی:
غنم،جوار،ګنی،
اوربشی،جودر،نخود او بیلابیل واښه.
‏>شتون:
هند،پاکستان ،سریلانکا ،جاپان،کوریا،چین، ایران او کوربه بوټی.
‏>خساره:د لاروا مرحله کی رسوی د باران نه پس ډیره خساره اړوی کله چې له یوی کروندی تغذیه وکړی بلی ته مهاجرت کوی.د نبات له پاڼو تغذیه کوی او نبات داسی ښکاری ته به وایی چی څاروی پری څرول شوی وی لکه اسکلیټ.
‏>د ژوند مرحلې:
Egg>larva>pupa>adult
‏>کنترول:
1.dichlorovas
2.fenitrothion
3.quinolophos
‏¤د غنمو سپږۍ:
S/N:
Macrosiphum miscanthi
order:
hemiptera
family:
aphideae
‏>کوربه:غنم، اوربشی او ځینی واښه
‏>شتون:کوربه او هند
‏>خساره:
نیمپ او بالغه حشره یی اول له پاڼو او تازه برخو شیره څښی بیا وږی ته ځی چی دانه ګونجی او وړه تشکیل کیژی چې ۳۶% حاصل کموی کله چی موسم وریځ یا یخه هوا ولری خساره یې زیاته وی
‏>کنترول:
1.Dimethoate
2.monocrotophos
3.neem oil

‏¤د غنمو د تیغی مچ:
S/N:
Anthrigona nigavil
order:
deptera
family:
anthomydeae
‏>کوربه:غنم اوربشه،باجره او جوار.
‏>شتون:هند،پاکستان،او سعودی کی ډیر خور دی.
‏>خساره:
لاروا یی د تنی داخلی محتویاتو څخه استفاده کوی چی نموی نقطی پریکوی او نبات مری په هند کی یی خساره ۲۹-۳۰ سلنه ښودل شوی.
‏>کنترول:
1.cypermethrin
‏¤د غنمو ددانی پوستکی خوړونکی حشرات:
S/N:
Trogoderum granarium
order:
coleoptera
family:
dermestideae
‏>کوربه: غله جات او
Pulses
‏>شتون: ګودامونه او کوربه
‏>خساره: په نامساعدو شرایطو کی تر څلور کالو په استراحت پاتی کیدای شی
‏>کنترول:
‏۱. ګودامونه پاک وچ وی د آفت د لیدو په صورت کی باید ګودام په میتایل بروماید فوستاکسین او کلوروپکرین
Fumigation
شی.
‏*د شولو افتونه:
¤The rice ganhi bug
s/n:
Leptocrasia varicomes
order:
hemiptera
family:
coreideae
‏>کوربه: وریجی جوار باجره ځینی واښه
‏>شتون:هند،چین،جاپان،سریلانکا.استرلیا او جاپان.
‏>خساره:
Nymph & adult
یی د پاڼو شیره څکی چی د وږی شیره هم خوری او پوچ وږی پاتی کیژی لدی پس په سوریو فنګس حمله کوی او نصواری داغونه جوړوی
‏>پېژندل: بد بوی ځکه ورته
gandhi
وایی.
‏>د ژوند مرحلی:
nymph & adult
‏>کنترول:
‏۱.هرزه بوټو لری کول
‏۲.‏Nymph & adult
لپاره د
light trap
استعمال
‏۳.مقاوم ورایټی
‏۴.بیولوژیکی:
Coccinllidas beetle,mantis
‏۵.کیمیاوی:
1.Carbaryl
2.methyl parthion
‏¤‏Rice mealy bug:‎
S/N:
Riperzia oryzac
order:
hemiptera
family:
coccideae
‏>کوربه:
وریجی، کاوفی،سیتروس، کچالو او باجره
‏>شتون:
نړۍ،زیات هند،تایلند او بنګله دیش
‏>خساره:
نیمپ او اډولټ د پاڼی او ساقی شیره خوری چی اصلی ساقی ژیړ رنګ او غیر منظم کوی زیاته اخته کیدنه کی وږی نه تشکیل کیژی یا نبات مری.
‏>کنترول:
1.Diazinon
‏¤‏Rice grosshopper:‎
S/N:
Heiroglyphus banian
order:
orthoptera
family:
acridideae
کوربه:
وریجی ، جوار، باجره ګنی او بعضی واښه
‏>شتون:سریلانکا، هند پاکستان،مالیزیا او چین
‏>خساره:نیمپ او اډلټ زیاته خساره رسوی، د سختو بادو او بارانو په سر کی ظاهریژی اول له وښو بیا چی شولې وده وکړی ترې تغذیه کوی زیاته اخته کیدنه کی پاڼی خوری آن کله منځنی رګ هم خوری او حاصل کموی.
‏>کنترول:
‏۱.د بارانی موسم وړاندی د پولو او پټی ۱۰-۱۵ سانته اوبه کول.
‏۲.‏
د ‏Hopper & adult
له منځه وړل.
‏۳.
Lindane
میتایل پارتیون او ملاتین.
*جوارو آفت:
‏¤د جوارو د تنی سوری کونکی چنجی
Stem borer
S/N:
Chilo partellus
order:
lepidoptera
family:
pyralidideae
‏>کوربه:
جوار باجره ، ګنی
‏>شتون:
افغانستان څخه هند،پاکستان، سریلانکا او اندونیزیا
‏>خساره: د نبات تازه پاڼی خوری ځوان نبات وژنی او زوړ تنه سورې کوی او حاصل کموی
Catter pillar
له ریښی پرته ټول نبات ته زیان اړوی د تنی داخل خوری او
Dead-heart
یا ورستوالی منځته راوړی زیان په وچکالی کی رامنځته کیژی او د اخته نبات وده بطی او دانه نه جوړوی
‏>کنترول:
۱.تخم باید د نا اخته بوټو څخه راټول شی او اخته له منځه یوړل شی.
‏۲. د حاصل نه پس پاتی شونو ورکول
‏۳.کاملی حشری ته د
light trap
استعمال
‏۴.
Cypermethrin,deltamethrin,monocrotophos.
‏*د ګنیو افتونه:
‏¤د ګنیو د ساقی او پاڼی څیرونکی چنجی:
Sugarcane top borer:
S/N:
Scirophaga nivella
order:
lepidoptera
family:
pyralidideae
‏>کوربه: ګنی او جوار
‏>شتون:
پاکستان ،هند چین جاپان او کوربه
‏>خساره:لمړنی لاروا پاڼی داغی کوی بیا
Midrib
ته ځی او د نبات پورته برخه وچوی
Dead-heart
کوی کله چی مابین تنه زیانمنه شی شاوخوا نورې وړی زرغونیژی او ګنی مخکی له وختو پخیژی او د جوس قند یې کم وی
‏>کنترول:
‏۱.کاملی حشری ته د
Light trap
‏۲.اخته شاخچی د ځمکی د سطحی سره قطع کول او له لمنځه وړل.
‏۳.مقاوم ورایټی
4.carbofuran or phorate granules

‏¤د ګنیو د ساقی سوری کونکی چنجی
Shoot borer:
S/N:
Chilo infuscatellus
order:
lepidoptera
family:
pyralidideae
>کوربه:ګنی جوار باجره
‏>شتون:هند،جاپان او کوریا
‏>خساره:
Catter pillar
تنه سوری کوی تغذیه کوی مرکزی پاڼی وچیژی او سخته بدبوی او ورستوالی راولی د یو نه بل ته هجرت کوی له تنی تونل جوړوی چی له کبله حاصل او جوس کی کموالی راځی او د کیفیت خرابوالی.
‏>کنترول:
‏۱.رفع حاصل نه د باقی مانده او اخته برخو له منځه وړل.
‏۲.وختی کرنه او د خاوری تعقیمول.د ‏
lindane 30kg/hectar
‏۳.د کرلو ۴۵ ورځی پس د
chloro pyrifos
استعمال.
‏۴. بیولوژی کنترول کی د
apenteles & mintum sp
استعمال.‏
‏*.د صنعتی نبات افتونه:
‏¤د پنبې پاڼه خوړونکی چنجی
leaf roller:
S/N:
Sylepta dreagota
order:
lepidoptera
family:
pyralidideae
‏>کوربه: پنبه او بامیه
شتون: هند،پاکستان،چین افریقا او استرلیا
‏>خساره:
نوی لاروا له پاڼو تغذیه کوی او پاڼه تاوشکل کوی او پکی لاروا ځان پټوی د سختی اخته کیدنی په صورت کی پاڼی تویژی او کمی او وړی غوزی نیسی.
‏>کنترول:
‏۱.د کر مخکی ژوره قلبه.
‏۲.مقاومه ورایټی.
3.carbaryl,fenotrothion.
‏¤د پنبې سور چنجی:
Pink ioll worm:
S/N:‎
Pectinophora gossypilla
order:
lepidoptera
family:
gelechideae
>کوربه:
Malvaceae
او پنبه.
‏>شتون:
هند سریلانکا مصر پاکستان افریقا او کوربه.
‏>خساره:
لاروا د ګلانو بډونه ،ګلان او غوزې اخته کوی تازه اخته غوزی ځمکې ته پریوزی کله چې غوزې ته داخل شی سوری بندیژی او تخم او فایبری انساج خوری چی حاصل کمی او کیفی طور خرابوی.
‏>کنترول:
‏۱.اخته برخو له منځه وړل
‏۲.میتایل بروماید
Fumigat
‏۳.
Quinolophos & carbaryl
‏۴.بیولوژی:
د ‏Abantales‏ او
Bracon sp
‏۵.قرنطین کی څارنه.

‏¤د پنبی سپږۍ:‏Aphids
S/N:
Aphis gorsypii
order:
homoptera
family:
aphididae
‏>کوربه:پنبه نور صنعتی نباتات،توربانجان بامیه او سابه
‏>شتون: نړۍ او کوربه
‏>خساره:
نایمپ او اډالټ شیره خوری پاڼې تاویژی او نبات مری وچ موسم کی زیات نفوذ کوی ټیټه تودوخه،او باران سره چټک بادونه دغه افت کموی ځوان نبات ډیر حساس دی.
‏>کنترول:
‏۱.هرزه بوټی او مصابی برخی له منځه وړل.
‏۲.مقاومی ورایټی
‏۳.
Formothion,Imadachlopride

‏¤د پنبی ترپس:
S/N:
Thrips tabaci
order:
tysanuptera
family:
thripidae
کوربه:
پنبه،پیاز کدوان ،کچالو رومی او تمباکو
‏>شتون:
نړۍ او کوربه.
‏>خساره:لاروا او بالغه حشره دواړه زیان رسوی او کله چې شنه شی حمله کوی پری پاڼو ته زیان رسوی چې خپل رنګ د لاسه ورکوی او حتی غوزی سره بخن داغونه کوی.
‏>کنترول:
‏۱.د هرزه بوټو لمنځه وړل.
‏۲.‏
Metasystox,gusathion

‏¤د پنبی خالداره چنجی:
Spotted boll worm:
S/N:
Earias insulana &
E_vittella
order:
lepidoptera
family:
cymbidae
>کوربه: پنبه ، بامیه او
Malvaceae
>شتون:
نړۍ او کوربه
‏>خساره:
په لاروا کې اړوی او کله چې ګل ،غوټۍ او غوزې ښکاره شی لاروا ور څخه تغذیه کوی
Catter pillar
غوزی سوری کوی بیا سوری بندېژې او فنګس یې ورستوې وچوی یا تورچکه رنګ اختیاروی او کمزوری الیاف تولیدوی کوم چې په بازار کې ارزښت نلری.
‏>کنترول:
‏۱.افت ته فناګاه ورکونکی نبات ختمول.
‏۲.د رفع حاصل پس قلبه او د اخته برخو له منځه وړل.
‏۳.تخم له ‏Granasone
سره معامله.
‏۴.که دا شیان کار ورنکړی بیا لاندی درمل د ګل نیولو مخکی یا وروسته استعمال شی.
_Quinolophos
_fenotrithion
_carbaryl.

ومن الله توفیق

لیکونکی:
مجاهد محمدخیل
+93785349822

Muhammadkhil@engineer.com

www.mujahid.ml